EVS.NU Edwin's homepage

Dag 2021

IJsselstein - 31 december 2021 - "Nooit was een jaar zo welkom als 2021, het jaar waarin het woord samen hopelijk weer een andere betekenis krijgt dan alleen thuis blijven" schreef ik in mijn laatste stukje van 2020. Het heeft niet zo moeten zijn. Wie niet zo goed met tegenslagen kon omgaan, heeft in 2021 een spoedcursus in praktijk kunnen volgen.

Nadat begin 2021 de maatregelen steeds extremere vormen aannamen, werd het afgelopen voorjaar meer relaxed. Langzaam gingen de winkels en horecagelegenheden weer open, hoewel het met beperkte openingstijden bleef. De vaccinatiecampagne tegen corona kreeg langzaam vorm, maar rond de zomer hadden verreweg de meeste mensen wel een vacinatie gehad. De 's zomerse blunder van Hugo de Jonge werd Dansen met Janssen, waarbij jongeren direct na het halen van een vaccin uit konden in de aloude nachtclubs. Aangezien vaccins enige tijd nodig hebben voor deze werken, werd dit een voorspelbaar fiasco. Deze fiasco's konden nog even doorgaan. In maart waren er verkiezingen. Degenen die op een snelle formatie gehoopt hadden, kregen nog een teleurstelling te verwerken, Waarschijnlijk staat het volgende kabinet de tweede week van 2022 op het bordes. Nieuw elan wordt er geroepen door de dames en heren politici. We zullen zien wat de oude dames en heren in Den Haag daaronder verstaan. Het is wel te hopen dat het in ieder geval het coronabeleid nieuw elan krijgt. In het najaar bleken de vaccins toch niet te leiden tot de gehoopte groepsimmuniteit. Boostercampagnes waren nodig. Na het loslaten van maatregelen in de nazomer, werden al snel daarna weer de coronamaatregelen uit de kast gehald. Het nieuwe jaar gaan we in met een preventieve lockdown. Dat is zoiets als met zekerheid schade berokkenen aan winkels, horeca, schoolgaande jongeren en overige Nederlanders, omdat een nieuwe variant van het coronavirus misschien de intensive cares in ziekenhuizen weer doet vollopen met ongevccineerden, ouderen met obesitas of andere ernstige ziekten en een enkeling met buitengewoon veel pech. De enige die daar vrolijk van worden, zijn Duitse en Belgische winkeliers en rstauranthouders in de grensstreek. Nederland stond de afgelopen week massaal in de file om daar te kunnen winkelen en eten. De Nederlandse regering riep op niet te gaan, de Belgische spoorwegen verlengde de treinen.

Gelukkig is geluk in het leven niet volledig afhankelijk van overheidsbeleid. Alleen thuis blijven brengt mij weinig geluk, maar er waren in het jaar voldoende mogelijkheden om er toch nog op uit te trekken. In de zomer was ik in Ommen, in het najaar volgden nog Westerbork, Texel en Valkenburg. Daarnaast was in de weekenden mijn eigen chalet in Plasmolen weer een heerlijke bestemming om te ontspannen. Wandelen kan altijd, zeker in de mooie omgeving in Noord Limburg. Wel is het fijn als tussendoor van een lekkere kop koffie of fijne lunch genoten kan worden. Hopelijk lukt dat snel weer, gaat Nederland leren leven met coronoa. Verdwijnen zal het voorlopig niet, dus het enig alternatief lijken aanpassingen welke bij normale contacten de kans op besmetting minimaliseren. Te denken valt aan het (verplicht) goed faciliteren van afstand, wat bewezen werkt. Ook inzetten op goede ventilatie zou veel helpen. Verplicht een CO2 meter om de luchtkwaliteit te monitoren, hoeft echt geen overbodige luxe te blijven. Zo is er ongetwijfeld nog wel meer te bedenken wat normale contacten en communicatie mogelijk maakt zonder besmettingshaarden te creëren. Daarnaast is het vergroten van de ziekenhuiscapaciteit natuurlijk broodnodig, al dan niet flexibel. We gaan zien of 2022 dit gaat brengen, of dat we van lockdown naar lockdown blijven gaan. Eerst wordt het vanavond genieten van oliebollen en na middernacht de champagne, met ongetwijfeld verboden vuurwerkknallen op de achtergrond. Ik wens iedereen een fijne jaarwisseling en veel geluk samen in 2022!

Kerst en de keten van coronamaatregelen

IJsselstein - 25 december 2021 - Het is kerst 2021, bijna het einde van het jaar. Het jaar stond weer volledig in het teken van corona. Vanuit mijn vakgebied procesmanagement blijf ik met verbazing kijken naar de manier waarop bestuurders in Den Haag het probleem trachten aan te pakken.

Procesmanagement gaat niet over inhoud. Het gaat over ketens, de samenwerking in die ketens en de vraag of (activiteiten in) die ketens het goede resultaat opleveren, zonder verspilling in de keten. Het frappante is dat als processen op orde zijn, het meestal ook wel goed komt met de inhoud. Bijvoorbeeld supermarkten hebben de relevantie van dit vakgebied goed gezien. De veranderingen in afrekenen gaan zelden over de inhoud, het blijft betalen voor gekochte goederen. Zelf scannen bij het boodschappen pakken, vervolgens zelf afrekenen of afrekenen bij een caissière, of zelf scannen en afrekenen voor de uitgang zijn allemaal procesvarianten op het klassieke scannen door en afrekenen bij een caissière. Al deze varianten hebben vervolgens effect op menselijk gedrag, kosten, doorlooptijden en verspilling. Bij supermarkten leidt dit denken in processen overduidelijk tot lagere kosten en hogere klanttevredenheid, win-win dus.

Zo is het ook interessant om te kijken naar het proces waarbij de Nederlandse politiek tot coronabeleid komt. Er is in basis een oorzaak en een gevolg, een virus wat tot ziekenhuisopnames leidt. Dat is een probleem, want de ziekenhuizen hebben daardoor onvoldoende capaciteit voor het totaal aantal ziekenhuisopnames. Om dat gevolg weg te nemen, worden maatregelen genomen. Deze hebben effecten, die ook weer gevolgen hebben. Een voorbeeld van een maatregel is het beperken van het aantal bezoekers thuis. Het effect is minder contacten tussen mensen, het gewenste gevolg daarvan minder virusoverdracht. Achtereenvolgens is het proces dus:
1. Oorzaak
2. Gevolg
3. Maatregel
4. Effecten
5. Gevolgen
Om tot maatregelen te komen, laat het kabinet zich adviseren door het Outbreak Management Team (OMT). Daarin zitten veel microbiologen. Zij kunnen de oorzaak heel goed duiden, dat is hun vakgebied. Daarnaast zitten er enkele medisch managers uit de zorg, die wat kunnen zeggen over het gevolg. Samen geven deze mensen advies over maatregelen aan het kabinet, die deze al dan niet overneemt. Deze maatregelen hebben vervolgens allerlei effecten. Deze zijn er op het gedrag van het virus, maar ook op menselijk groepsgedrag, organisatiegedrag, individueel gedrag en andere aspecten in de natuur. Dat worden ook wel neveneffecten genoemd. Wat het complex maakt, is dat de verschillende (neven)effecten ook weer effect op elkaar hebben. De relatie tussen maatregel en effect is niet één op één. Het is dus van belang de effecten van maatregelen goed te duiden vanuit verschillende invalshoeken. Alleen dan kunnen goed gewogen maatregelen met zicht op alle effecten en neveneffecten gekozen worden.

Zoals gezegd, het OMT bestaat uit voornamelijk microbiologen plus enkele medisch managers. Groepsgedrag wordt echter bestudeerd door sociologen en economen, organisatiegedrag door bedrijfskundigen, individueel gedrag door psychologen, de natuur door biologen. Al deze vakgebieden zijn nodig om het gehele effect van maatregelen te duiden. Kennis van de oorzaak van het probleem is zeker nodig, maar tevens onvoldoende. Anders gezegd, een team met vrijwel uitsluitend microbiologen kan onmogelijk in staat worden geacht tot goed afgewogen maatregelen te komen.

Ondertussen acteert het kabinet al bijna twee jaar op basis van advies van het OMT. De sociologie, economie, bedrijfskunde, psychologie en biologie blijven keer op keer onderbelicht in de afwegingen. Het lijkt mij dus hoog tijd voor opfrissen van het OMT met mensen uit deze disciplines, zodat alle effecten en gevolgen gewogen kunnen worden voor maatregelen genomen worden. Het geeft geen zekerheid dat het leidt tot betere beheersing van het virus, daarvoor is de inhoud ook nog van belang. Een besluitvormingsproces waarbij meer invalshoeken worden meegenomen, zal wel met zekerheid leiden tot beter afgewogen beleid, met meer balans tussen effecten en neveneffecten. Net als in de supermarkt, kan dat eigenlijk alleen maar win-win opleveren. Het is te hopen dat de nieuwe Minister van Volksgezondheid dit ook inziet.

Weekend in IJsselstein

IJsselstein - 20 december 2021 - Voor het eerst sinds lange tijd was ik afgelopen weekend weer in IJsselstein en omstreken. Het was een bijzonder weekend.

Zaterdag besloot ik overdag naar Utrecht te gaan. Met de dreiging van de inmiddels afgekondigde lockdown, leek het mij en goed idee om nog één keer de gezelligheid van een grote stad op te zoeken. Daarin was ik niet cde enige, het was gezellig druk. De auto parkeerde ik in de garage onder station Vaartse Rijn, nabij de Twijnstraat. Via deze straat liep ik richting Oudegracht. Terwijl de eetgelegenheden op populaire lokaties als het Wed en de Vismarkt overvol zaten, was beneden aan de werven nog ruimte genoeg, Ik nam een pannenkoek bij een in één van de werfkelders gehuisveste pannenkoekenhuis. De sfeer was relaxed, het eten smaakte goed. Daarna liep ik via Nobelstraat, Voorstraat, Potterstraat, Vredenburg en Janskerkhof terug richting Twijnstraat. Bij winkels als De Bijenkorf stond een rij voor de deur, met beveiligers die de mensen gedoseerd binnen lieten. Bij verreweg de meeste winkels was het gezellig druk, er was geen sprake van rijen of overmatige drukte. Gezellig was het wel, de vele verschillende mensen in de stad.

Zondag bleef ik in IJsselstein. Bij theater Pantalone werden buiten oliebollen uitgedeeld als dank voor de inzet van de vrijwilligers afgelopen jaar. Met chocomel en gluhwein erbij werd het erg gezellig, koninklijk gezellig in de frisse buitenlucht zou ik het wilen noemen. Ik was er via een flinke omweg naartoe gelopen. Tot mijn verrassing was de Utrechtsestraat in de oude binnenstad "unlocked", de modewinkels, bloemenzaak, parfurmerie en drogisterij hadden de deuren geopend. Ook op een sportveld op IJsselveld werd nog volop aan de gezondheid gewerkt, door een groep o.l.v. een enthousiaste trainer. Ik zag ook dat op IJsselveld weer grootschalig gerenoveerd werd, ditmaal ook de flat waar mijn eerste eigen woning zich bevond. Het blijft toch een plek met mooie herinneringen, fijn dat deze goed onderhouden wordt. Toen ik op huis aan liep, viel de schemer weer in. De lichtjes van de grootste kerstbooom verlichtte IJsselstein weer, een mooi lichtpunt in de stad waar het licht zelfs in deze donkere dagen nooit echt uitgaat.

Coronacrisis op herhaling

IJsselstein - 15 november 2021 - Het is november 2021. Ruim anderhalf jaar na de eerste golf coronabesmettingen, zijn er weer maatregelen die mensen raken. Het roept flink veel discussie op, en terecht.

Anderhalf jaar geleden wist niemand wat te doen. Dat in de eerste maanden achteraf veel niet goed is gegaan, valt niemand kwalijk te nemen. Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder en ligt dat anders. Hoewel er volop gevaccineerd is en het aantal ziekenhuisopnames dientengevolge vele malen lager is dan in 2020, dreigen de ziekenhuizen toch weer het aanbod van patiënten niet aan te kunnen. Als afgelopen anderhalf jaar iets verzuimd is, is het anticiperen op capaciteit. Ondanks dat klip en klaar is dat personeelsproblemen niet in zo een korte tijd volledig op te lossen zijn, is niets doen wel het andere uiterste. Op deze wijze wordt het ook nooit opgelost. Sterker nog, door alle lasten bij de huidige verpleegkundigen neer te leggen, worden de lasten voor deze mensen onevenredig groot. Dat leidt begrijperlijkerwijs tot verzuim, wat het capaciteitsprobleem alleen maar vergroot.

Zolang de zorg niet de vereiste capaciteit heeft, zal de instroom van patiënten beperkt moeten worden. Gebeurt dat niet, zullen mensen met een zeer acute zorgbehoefte niet meer allemaal geholpen kunnen worden. Dat kan door minder urgente ingrepen uit te stellen en door te trachten het aantal zieke mensen te minimaliseren. Dat laatste kan op korte termijn alleen met infectieziekten als corona, andere ziekten zijn immers alleen tegen te houden door aanpassing van gedrag op lange termijn. Daarmee is er zeker onderbouwing voor coronamaatregelen, deze zijn nodig om de instroom te beperken. Bijzonder is dan wel dat in september goed werkende maatregelen als anderhalve meter afstand en geen handen schudden, worden ingewisseld voor een QR-code als toegangsbewijs in de horeca. Deze QR-code is ooit ontwikkeld om evenementen veilig te kunnen organiseren, waarbij risico op besmetting tijdens het evenement geminimaliseerd wordt. Dit zal zeker werken, maar het is heel wat anders dan besmettingen in de gehele samenleving voorkomen. Deze vinden immers veelal plaats op scholen, in huiselijke kring en op het werk. Dat zijn allemaal plaatsen waar QR-codes niet gebruikt worden. De illusie dat de QR-code een najaarsgolf kan voorkomen, lijkt mij daarmee op z'n minst naïef te noemen. Dit mag leken wellicht overkomen, maar met een adviserend Outbreak Management Team vol deskundigen had dit niet mogen gebeuren.

Afgelopen zaterdag zijn er weer maatregelen aangekondigd, waarvan een deel direct ingaat. Eén maatregel is het advies om thuis te werken,m tenzij het echt niet anders kan. Met de werkomgeving als belangrijke bron van besmetting, zal dit zeker helpen. Ook de anderhalve meter is terug. Hoewel het de vraag is in hoeverre mensen zich daar nog aan gaan houden, is het natuurlijk wel een bewezen werkende maatregel. Horeca en winkels moeten om acht uur sluiten. Hoe dit het aantal besmettingen substantieel kan verminderen, is me een raadsel. Naar de winkel gaan mensen toch wel, de maatregel leidt alleen maar tot meer drukte tijdens openingstijd. In de horeca geldt grotendeels hetzelfde, mensen gaan gewoon wat eerder eten of 's middags naar de kroeg. Darnaast zou in de horeca de QR-code zijn werk moeten doen. Zeker nu theaters en bioscopen wel open mogen blijven, met veel meer mensen veel dichter bij elkaar, is het mij een raadsel waarom de horeca om acht uur dicht moet. Willekeur lijkt hier het enige argument. Contactberoepen moeten er om zes uur mee stoppen, wat in praktijk betekent dat de kapper 's avonds niet meer mag knippen. Hoe het aantal besmettingen af gaat nemen doordat mensen overdag i.p.v. 's avonds naar de kapper gaan, lijkt mij ook onnavolgbare logica. Mogelijk dat uiteindelijk een enkele besmetting voorkomen gaat worden doordat minder mensen gaan, maar veel verschil zal het nimmer maken.

De felste discussie gaat echter niet over de huidige maatregelen, maar over de door het kabinet gewenste maatregelen. Het wetsvoorstel wordt om de toegang met QR-codes enerszijds uit te breiden, waarbij ook in winkels, onderwijsinstellingen en werkomgeving een QR-code nodig is. Anderzijds wil het kabinet het verkrijgen van een QR-code beperken tot mensen die genezen of gevaccineerd zijn, de zogenaamde 2G methodiek. Een test die aantoont dat een ongevaccineerde niet besmettelijk is, voldoet dan niet meer. Dat betekent in praktijk dat ongevaccineerden de toegang tot een groot deel van de samenleving ontnomen wordt. Ongevacineerden vormen echter nogal een diverse groep. Een deel is te laks om zich te laten vaccineren, of wil het niet om uiteenlopende drogredenen. Er zijn echter ook andere redenen. Zo laten gereformeerden zich zelden vaccineren vanwege hun religieuze overtuiging. Mensen toegang ontzeggen wegens religieuze overtuiging, lijkt mij een hellend vlak wat niemand moet willen. Het verbaast me zeer dat juist de liberale partijen hier sterk voorstander van zijn. Een andere groep betreft mensen die om medische redenen geen vaccinatie kunnen krijgen. Niet naar café, restaurant, theater of bioscoop mogen omdat je geen vaccinatie kan verdragen, lijkt mij wel heel cru. Dan heb ik het nog niet over toegang tot school of werkplek. Het staat nog ter discussie waar men de 2G wil laten gelden en waar de huidige 3G methodiek blijft of gaat gelden. Mij lijkt de 3G methode accceptabel ongemak om risico op besmetting bij evenementen of eventueel horecabezoek te minimaliseren, maar beter lijkt het mij om het daar ook bij te houden. Ongevaccineerden daadwerkelijk uitsluiten, is een weg die mij ethisch onverantwoord lijkt. Uiteindelijk gaan mensen altijd zelf over hun eigen lichaam en is uitsluiten van mensen wegens religieuze overtuiging en/of medische gesteldheid ethisch ook niet uit te leggen.

Al met al is Nederland met het coronabeleid in een situatie beland waar niemand vrolijk van wordt. Het in september inwisselen van werkende maatregelen als anderhalve meter afstand, handhygiëne, ventilatie en thuis werken voor een QR-code in horeca en culturele instellingen, heeft het aantal besmettingen vele malen minder geremd dan wenselijk was. De huidige maatregelen zijn een optelsom van duidelijk werkende maatregelen en onnavolgbare willekeur. Hierdoor is nimmer meer te achterhalen wat effect gehad heeft, wat sturing op maatregelen in de toekomst nog complexer maakt. De discussie die is opgeroepen met andere omgang met QR-codes, zorgt voorlopig alleen nog maar voor tweedeling en felle discussies. Ondertussen mogen weer dezelfde zorgmedewerkers de klappen in de zorg opvangen, zonder dat er ook maar één maatregel is genomen die tot structurele verbetering van de zorgcapaciteit gaat leiden. Een fraaie optelsom is anders.

Valkenburg

IJsselstein - 7 november 2021 - Afgelopen zomer wilde ik een paar daagjes naar Valkenburg. Dat viel letterlijk in het water. Afgelopen weekend ging ik alsnog.

Na Amsterdam is Valkenburg de meest toeristische plaats van Nederland, wist een Engelsman mij gisterenavond te vertellen. Ik heb geen idee of het klopt, maar het klinkt aannemelijk. Het is er in ieder geval altijd gezellig druk met toeristen. De Engelsman had er tweeëneenhalf jaar gewoond en kwam er nog regelmatig terug, vertelde hij in een gezellig café. Ook ik kom er regelmatig, het is een leuke plaats voor een korte vakantie in Nederland. Vrijdag ben ik de omgeving in gegaan, eerst naar Maastricht en daarna naar Gulpen. Winkelen ging toen nog met een open blik, wat het wel zo aangenaam maakte. Zaterdag heb ik een heerlijk stuk gewandeld. Van Valkenburg ging mijn tocht naar Bemelen, een prima dorp voor een stop met Limburse vlaai. Van Bemelen liep ik richting Cadier en Keer, om vlak daarvoor af te slaan naar Berg. Lopend werd me zeer duidelijk waarom dat dorp Berg heet, het was een stevige klim. De daling ging vervolgens richting Houthem, om vanaf daar weer terug te lopen naar Valkenburg. Zondag ben ik bijgekomen in Thermae 2000, het thermaalbad op de Cauberg. Het is er altijd heerlijk ontspannen, zeker na een dag actief wandelen.

Het vele water was verdwenen, maar de gevolgen waren nog goed zichtbaar. Langs het nu weer kleine riviertje De Geul waren twee soorten zaken: pas opgeknapt of gesloten vanwege waterschade. Ontbijten deed ik dit weekend bij lunchroom De Bongerd, aan het Walramplein. Dat was begin oktober weer open gegaan en helemal opgeknapt. Even verderop zit het bekende hotel annex lunchroom De Botterweck, dat was nog gesloten. Het zag er kaal en nat uit, de mergel wil slecht drogen. Ook de zaken rondom De Botterweck waren nog dicht, het hele einde van de Grotestraat richting Geul was nog dicht. Enkele hotels waren ook nog gesloten, een aantal ook deels. Het doet beseffen wat enkele dagen regen aan natuurgeweld kan veroorzaken. Tegelijkertijd was het Valkenburg als altijd, de komende kerstmarkten waren ook alweer zichtbaar. "Sinterklaas kennen we hier niet meer", hoorde ik. Volgende week gaan de kerstmarkten in de grotten open en wordt het weer echt druk in Valkenburg. Deze week werd er al opgebouwd, winkels en restaurants hadden de kerstversiering vaak al hangen. Het scheen er daardoor deze week wat rustiger te zijn, hoewel ik het zeker zaterdag toch flink druk vond. In ieder geval was het weer heerlijk om een lang weekend te zijn, na de drukke kerst zal ik er vast weer eens zijn.

Texel

IJsselstein - 11 oktober 2021 - Soms is het heerlijk een weekje elders te zijn. Afgelopen week was ik een midweek naar Landal Beach Park De Koog op Texel. Het was een heerlijk ontspannen week.

Texel is het meest zuidelijk gelegen Waddeneiland. Waar het bereiken van de andere waddeneilanden veel tijd op een boot vanaf Friesland kost, is Texel bereikbaar met een veerboot vanaf Den Helder. Binnen twintig minuten is de oversteek gemaakt, wat velen doen. Groot verschil is ook dat naar Texel de meeste mensen de auto meenemen, terwijl op de andere eilanden een auto weinig nut heeft. Texel is aanzienlijk groter. Zo deed ik het ook, waarbij ik op de heenweg geluk had met de aansluiting. Ik reed om 13.58 uur de boot op welke om 14.00 uur vertrok. Twintig minuten later reed ik het eiland op, richting De Koog. Het bungalowpark bleek op loopafstand van het gezellige centrum te liggen. De bungalow die ik trof was luxe te noemen, met en gezelige kachel in de woonkamer en heerlijk bubbelbad in de badkamer. Direct achter de bungalow graasden schapen, wat het gevoel van Texel deed versterken.

De dinsdag heb ik Ecomare bezocht. Het is een zeehondenopvangcentrum, gelukkig was het niet heel druk met zeehonden. Wel was het reuze interessant om te zien hoe het opvangcentrum werkt en natuurlijk aandoenlijk om de opgevangen zeehonden te zien. De woensdag heb ik besteed aan een rondje eiland. Ik ben begonnen bij de vuurtoren op de noordpunt, met uitzicht op Vlieland. Vervolgens ben ik via De Cocksdorp, Oosterend en Oudeschild naar Den Burg gereden. Het laatstegenoemde is het grootste dorp van het eiland, hier zijn ook voorzieningen als een bioscoop en grotere winkels als C&A. Oudeschild sprak mij het meest aan, het is en mooi idyllisch havendorpje. De donderdag heb ik bij één van de vele fietsverhuurders een fiets gehuurd en ben ik naar Den Hoorn gefietst. Koffie dronk ik er bij een theater annex lunchroom, een gezellige en ongedwongen gelegenheid. En kat kwam even aandacht vragen, om even later languit op tafel te liggen: "Hij is aan komen lopen, komt sindsdien regelmatig en voelt zich steeds meer thuis. Hij ziet er goed doorvoed uit, dus het zal wel goed gaan." Hoewel voor en kat, vond ik het een mooi voorbeeld van de ongedwongen gastvrijheid. Deze trof ik ook in De Koog, de badplaats bij het bungalowpark waar ik de avonden vertoefde. QR codes leek geen Texelaar ooit van gehoord te hebben. Alleen de Chinees waar ik donderdagavond at, vroeg daarom. Gezellig en gastvrij was het overal, zowel in de winkels als in de cafés en restaurants. Op vrijdagmorgen nam ik de boot weer terug, met in mijn bagage het goede voornemen zeker nog eens terug te komen.

Qrankzinnig?

IJsselstein - 29 september 2021 - Al enkele dagen staan demonstranten op het Utrechtse Vredenburg te protesteren tegen de sluiting van restaurant Waku Waku. Het restaurant is gesloten omdat het weigert QR-codes van gasten te controleren. Het is een verhaal met veel kanten.

In Nederland komen regels tot stand binnen de spelregels van de Nederlandse democratie. Op het momoment dat gekozen parlementariërs een wet aannemen, is het idee dat Nederlanders zich daaraan houden. Tot zo ver is de casus eenvoudig, restaurant Waku Waku heeft zich aan deze regels te houden. De gemeente Utrecht heeft vervolgens het restaurant gesloten, als middel om de regel te handhaven. Dan wordt het ingewikkelder. Een gemeente moet regels handhaven, maar maakt daar keuzes in. Niet alles kan immers gehandhaafd worden en de handhaving moet in verhouding staan tot de overtreding. Is de overtreding zo ernstig dat deze direct gehandhaafd moest worden? Staat volledige sluiting van het restaurant in verhouding tot de ernst van de overtreding? Deze vragen zijn complexer. Iedereen zal het eens zijn dat inbeslagname van een auto voor een snelheidsovertreding van vijf kilometer per uur niet proportionel is, net als dat iedereen in dat geval een waarschuwing of boete terecht zal vinden. In de casus van de QR code, is dat een stuk minder duidelijk. Morgen mag een rechter zich hierover buigen. Bij een min of meer vergelijkbare casus in Nijmegen heeft de rechter gemeente en uitbater gedwongen aan tafel gezet, waarna er alsnog een oplossing kwam. Dat gebeurde omdat de rechter allerminst duidelijk maakte welk oordeel hij uiteindelijk zou vellen, waardoor een oplossing in onderling overleg voor zowel gemeente als uitbater de beste optie was.

Wat hieronder ligt, is draagvlak en logica. Het coronabeleid van de Nederlandse overheid lijkt weinig ratio te hebben. Hoewel er wel naar zo min mogelijk beperkingen gestreefd lijkt te worden, zijn de maatregelen zelden herleidbaar naar resultaten. Beleving lijkt belangrijker dan data in de totstandkoming van beleid. Ook worden de lasten niet evenredig verdeeld. Deze elementen komen samen bij deze maatregel. De overheid zegt het te doen om besmettingen te voorkomen, de horeca voelt zich misbruikt als dwangmiddel om het aantal vaccinaties te verhogen. Publiek geheim is dat het laatste de keiharde waarheid is, waarbij het ook nog eens de vraag is of niet gevaccineerden op deze wijze wel gemotiveerd worden. "Pesten met testen", noemde de SP het beleid. Ook in het parlement was het draagvlak minimaal. Er was een nipte meerderheid met partijpolitieke motivatie. Daar komt bij dat juist de horeca het afgelopen anderhalf jaar al heel veel maatregelen heeft moeten slikken, terwijl branches als luchtvaart keer op keer het voordeel van de twijfel krijgen. Hoezeer een regel ook een regel is, deze optelsom voelt niet goed. Dat gaat dan met name om restaurants, die na een lange periode van sluiting alweer enkele maanden open zijn zonder besmettingen te veroorzaken. Een als versoepeling aangekondigde maatregel die enkel tot kostenverhoging leidt, kan dan niet op applaus rekenen. Logischer was geweest als restaurants open gebleven waren op dezelfde wijze en de QR codes waren ingezet om discotheken, nachtclubs, theaters en evenementen met veel publiek binnen weer te openen. Dan was er daadwerkelijk een stap gezet met perspectief, met logica welke uit te leggen is, met meetbaar resultaat. Het is niet zo geweest, protesten en rechtszaken zijn het eveneens democratische gevolg. Ik ben benieuwd welke uitkomsten die gaan krijgen.

Alternatieve Airborne

IJsselstein - 19 september 2021 - Vorige week ging de Airborne wandeltocht bij Oosterbeek niet door. In plaats daarvan was het mogelijk ergens in september een alternatieve route te lopen in een zelfgekozen omgeving. Afgelopen zaterdag heb ik deze gelopen.

De gewoonlijke Airborne tocht begint en eindigt bij het Airborne museum in Oosterbeek, nabij Arnhem. De route komt langs de militaire begraafplaarts bij Oosterbeek, als eerbetoon aan de slachtoffers van operatie Market Garden in de Tweede Wereldoorlog. Bij deze slag wisten de Duitsers najaar 1944 de opmars van de geallieerden te stoppen voor de grote rivieren, waardoor de bevrijding van noordelijk Nederland pas na de winter van 1945 mogelijk werd. Ik koos ervoor mijn eigen alternatieve route te lopen in de omgeving van Mook, Molenhoek en Groesbeek. Mijn start was bij de militaire begraafplaats in Mook, het verste en hoogst gelegen punt de militaire begraafplaats in Groesbeek. Onderweg passeerde ik het bevrijdingsmuseum en een monument ter nagedachtenis van een parachutistenlanding in september 1944. Behalve dat het een ontzettend mooie wandeltocht met schitterende uitzichtpunten was, gaf het ook te denken over de gescheidenis van Europa.

In Groesbeek ben ik wat langer over de begrafplaats gelopen. Bij één steen zaten vlinders, een schitterend gezicht. Het symboliseerde voor mij dat het leven altijd doorgaat en altijd weer mooie kanten krijgt, hoe erg het ook wordt. Even verderop zag ik het graf van Silvester Kennedy, gestorven op negentienjarige leeftijd. De volgende tekst stond op de grafsteen: "Dear Silvester, You are not forgotten by the ones who loved you so." Eenvoudig, aangrijpend en indrukwekkend tegelijk, vond ik deze tekst. De jongen is als tiener naar Europa gekomen en heeft daarmee bijgedragen aan de overwinning van een afschuwelijk regime, maar heeft daardoor zelf de twintig levensjaren niet mogen bereiken. Welke idealen hij had, wat zijn dromen waren, waarom hij besloot als militair naar Europa te komen, we zullen het nooit weten. We weten wel dat hij niet vergeten wordt door zijn geliefden. Laten wij nimmer vergeten hoe belangrijk zijn bijdrage voor de wereld is geweest.

Haagse sores

IJsselstein - 7 september 2021 - Vakanties zijn weer voorbij, scholen en universiteiten hebben de deuren weer geopend en bedrijven produceren weer volop. Alleen in Den Haag lijkt het leven stil te staan.

Op 17 maart jl. zijn we naar de stembus geweest. De uitslag was bizar, zeventien partijen waren gekozen in de Tweede Kamer. Inmiddels zijn het er achttien en bij terugkomst van Pieter Ontzigt zullen het er negentien worden. Totale verplintering van het politieke landschap kleurt de Tweede Kamer. Dertig zetels zijn terecht gekomen bij populistisch rechts, verdeeld over zes partijen. De VVD is de grootste partij geworden met vierendertig zetels, bar weinig voor een partij met een zittende premier. Tweede partij is D66 met vierentwintig zetels. Een meerderheidskabinet van de twee of drie grootste partijen is daarmee niet mogelijk. Na de verkiezingen werden daarom twee informateurs aangewezen om te onderzoeken wat wel mogelijk was. Dat duo had geen succes. Het volgende duo was binnen een week weer vertrokken, daarna mocht de oude Herman Tjeenk Willink het proberen. Hij vroeg zichzelf toen al af waarom en dat doet de rest van het land nog steeds. Behalve mooie woorden leverde hij echter niets, waarna Mariëtte Hamer de opdracht kreeg. Ze is enkele maanden bezig geweest. heeft veel gesprekken gevoerd, om vandaag in de Tweede Kamer te concluderen dat een meerderheidskabinet niet tot de mogelijkheden behoort. Inhoudelijk zijn de verschillende tussen de zes partijen rond het midden nihil, maar de profilering is te belangrijk om tot elkaar te komen. Het lukt geen van de partijleiders over de eigen schaduw heen te stappen. De verwachting is nu dat politieke puinruimer Johan Remkes wordt aangewezen als volgende informatieur, in een poging tot een minderheidskabinet te komen. Steun in de Tweede Kamer zal dan per maatregel gezocht moeten worden, dus bij het eerste impopulaire idee mogen we waarschijnlijk weer naar het stemhokje. Het geeft in ieder geval de kans om eens op goede politici te stemmen, hoewel het waarschijnlijk enkel leidt tot nog meer populisme en versplintering,

Onderussen regeert het demissionaire kabinet, of wat daar van over is, door alsof er niets gebeurd is. Ieder belangrijk beleidsterrein wordt ontweken, maar dat is na vier jaar niks nieuws. Hugo de Jonge gaat door met zijn coronabeleid. Afgelopen zomer was het even afwezig, hoewel het nog gelukt is de evenementenbranche verder in het nauw te werken. Dat het nergens voor nodig was, is afgelopen weekend zichtbaar geworden in Zandvoort. Het nieuwe plan is om in navolging van Frankrijk een coronapas verplicht te stellen bij bezoek aan horeca of musea. Het aantal besmettingen daar geeft geen aanleiding, deze zijn er vrijwel niet in horeca of musea. Het argument is dat meer mensen zich dan laten vaccineren, wat de enige echt goed werkende remedie is tegen een pandemie. De hoop bestaat schijnbaar dat meer chagrijn in de samenleving de niet gevaccinerden overtuigt en daarom wil Hugo de Jonge zeventien miljoen Nederlanders en zwaar getroffen branches pesten met een verplichte pas. Het niveau is duidelijk, de man past inderdaad goed op de school waar hij vandaan komt. Het is wel de vraag welke kant van de lessenaar het beste past. Kijkend naar data, zijn er twee grote groepen niet gevaccineeerden. Dat zijn moslims en streng gereformeerden. Een coronapas verplicht stellen in kerk en moskee zou dus beter helpen dan een coronapas in de horeca, maar dat durft de CDA politicus natuurlijk niet de benoemen. Het is dit beleid wat mensen zat worden en op termijn gaat leiden tot nog meer stemmen op partijen die wel kunnen benoemen, maar niet kunnen regeren. Misschien dat Johan Remkes als erkend puinruimer daar eerst eens aandacht aan moet besteden, dan is er nog enige hoop voor Nederland.

Barzaken

IJsselstein - 5 september 2021 - Na zo een anderhalf jaar niet achter de bar gestan te hebben, kon het vandaag weer. We hadden Open Dag in theater Pantalone. Daarna gunde ik mezelf een diner bij café De Stee.

Op de dag dat een groot deel van cultureel Nederland actie voert onder de noemer "Vol gas voor cultuur", hadden we in theater Pantalone open dag. Dit is een goede gewoonte bij aanvang van het theaterseizoen, welke alleen vorig jaar niet door is gegaan vanwege corona. Dat geldt voor vrijwel alle optredens welke gepland waren of nog gepland moesten worden, vrijwel niets is doorgegaan. Nu de pandemie in Nederland min of meer op zijn einde lijkt te lopen, is er goede hoop dat het theater komend jaar weer wat vaker open kan. In oktober staan al voorstellingen gepland. 'Mijn man en bloedjeuk' is een toneelstuk voor volwassenen, 'Kwakkerdekwak' een toneelstuk voor kinderen. Daarnaast hebben o.a. bands zich weer gemeld. Op de open dag van vandaag waren er verschillende workshops, konden bezoekers gegrimeerd worden en liep er een speurtocht door het theater. Voor de bezoeker met lekkere trek werden wafels gebakken. Uiteraard was de bar ook open, waar ik het tweede helft van de open dag achter te vinden was. Het was heerlijk om weer eens drank te pakken en te tappen, leuke gesprekken te voeren en te zien welk publiek het theater allemaal trekt.

Waar ik ook al ruim een jaar niet geweest was, is café De Stee. Heel wat avonden en lang geleden ook wel nachten heb ik er doorgebracht, de laatste jaren ga ik er nog regelmatig en hapje eten. Ook dit kon niet ten tijde van stringente coronamaatregelen en de laatste zomermaanden was het er nog niet van gekomen. Redelijk nieuw is het teras aan de achterzijde, in een rij met nieuwe terrasen. De parkeerplaats in de oude binnenstad van IJsselsrtein is daarmee min of meer een gezellig plein geworden. Om er echt een gezellig plein van te maken, zou het eigenlijk autovrij moeten worden. Desalniettemin zat ik heerlijk op het terras, genietend van de zon, de drank en het heerlijke eten. Bij het personeel zag ik weinig bekenden meer, eigenaar Theo stond zelf in de keuken. Vertrekkend personeel en iets te onervaren nieuwe medewerkers is momenteel een veelvoorkomend probleem in de horeca en daar leek ook De Stee wat last van te hebben. Desalniettemin is het de Stee gelukt een goede menukaart te handhaven en een buitengewoon smakelijke maaltijd te serveren, als vanouds. Het was een mooie afsluiting van een dag ouderwets genieten.

Regels zijn regels

IJsselstein - 30 augustus 2021 - Corona, Kabul, de formatie, nieuws is vaak zo groot dat het eigenlijk niet meer raakt. Afgelopen weekend waren twee zussen uit Enschede in het nieuws. Hun verhal raakte me.

Fabiënne en Valerie Vlak zijn zussen van achttien en negentien jaar jong. Hun ouders zijn gescheiden en na de scheiding zijn de zussen bij hun moeder blijven wonen. Van lange duur was dat niet. Moeder kreeg kanker en is afgelopen jaar in december weeënvijftigjarige leeftijd overleden. De zussen zijn blijven wonen in het huis wat de moeder huurde, hebben de betaling van de huur en andere vaste lasten zelfstandig kunnen organiseren. Dat was echter niet conform de regels van de woningbouwvereniging. Ergens heeft deze woningbouwvereniging een regel genoteerd dat huurders van betreffende woning minimaal drieëntwintig jaar oud moeten zijn. De moeder is echter vier jaar voor de oudste die leeftijd bereikte overleden, dus woensdag a.s. was gepland om de zussen op straat te zetten. Wat er ook gebeurt, de regels worden nageleefd. Zaterdag platste het reguonale dagblad Tubantia een artikel over deze situatie in de krant en daarna ging het snel. Het artikel kreeg landelijk aandacht, iets te betrokken inwoners van Enschede staken auto's van de woningbouwcorporatie in de brand, "regels zijn regels" werd op op het gebouw geklad. De zussen reageerden in de media: vandalisme keurden ze af, maar spullen pakken deden ze ook nog niet. Een wethouder trok zich het lot aan en is met het bestuur van de woningbouwcorporatie in gesprek gegaan. Uitkomst is dat de zussen voorlopig mogen blijven. Er komt een gesprek met zussen, wethouder en directie van de woningbouwcorporatie om tot een oplossing te komen.

Deze zussen hebben het slim aangepakt. Op het juiste moment hebben ze de publiciteit gezocht en de steun gekregen die ze verdienden. Geen redelijk nadenkend men bedenkt immers dat in zo een situatie de kinderen van de overledene het huis moeten verlaten. Toch komt het zo en tachtig keer per jaar voor in Nederland. Het zijn situaties waarbij de publiciteit niet gezocht wordt en de jongvolwassenen niet in staat zijn een woningbouwcorporatie op andere gedachten te brengen. Regels zijn regels, is dan ce argumentatie. Hoewel mij niet duideijk is waarom een volwassene onder de drieëntwintig een bepaald huis niet mag huren, zal de regel ongetwijfeld met goede reden zijn ingesteld. Op dat moment zal niemand bedacht hebben dat de moeder van Fabiënne en Valerie ging overlijden en de zusen dus het huis uit moesten. Daar zal de regel niet voor bedoeld zijn. Toch is er in de geheel woningbouwcorporatie niemand op het idee gekomen dat de regel niet voor deze situatie was bedacht en dus beter niet toegepast kon worden. Daarvoor was een telefoongesprek met een wethouder nodig, die na het lezen van de krant terecht zijn politieke voelsprieten en invloed kon laten gelden. Regels zijn regels, dus meisjes van achttien en negentien zet je op straat als hun moeder is overleden. Dat zaken gereguleerd moeten worden, zal iedereen begrijpen. Dat mensen in een organisatie regels zo strak toepassen, is een ander verhaal. Hopelijk hebben de zussen nog een paar jaar woongenot, en denken de werknemers van de woningbouwcorporatie nog even goed na als ze naar het kladwerk op het kantoorgebouw kijken.

Kermis in Arnhem

IJsselstein - 6 juli 2021 - Nu het weer kan en mag, is in Arnhem de zomerkermis los gebarsten. Ik was er afgelopen zaterdag.

De zomerkermis is in Arnhem Zuid, op het parkeerterrein van het Gelredome. Ik besloot de auto bij het nabijgelegen winkelcentrum Kronenburg te parkeren om daar eerst een hapje te lunchen. Het enige buitenterras was bij lunchroom Entree. Via het reastaurant zelf was het verder afgezette terras bereikbaar, ik nam plaats. De serveerster zei gedag en vertrok. Geruime tijd later kwamen twee oudere dames binnen. Een serveerster liep mee, nam de bestelling van de dames op en liep weer weg, overige mensen op het terras verbijsterd achter latend. Gelukkig kwam redelijk snel daarna een collega de andere bestelingen opnemen, uiteraard in onnavolgbare volgorde. Ik bestelde koffie en vroeg de kaart. Zowaar kwam de koffie redelijk snel, ruim voor de oudere dames de koffie kregen. De kaart ontbrak. Deze kwam later alsnog, maar ik had mijn keuze gemaakt. Binnen rekende ik mijn koffie af: "Kan ik afrekenen?" Na het bevestigende antwoord, liep betreffende serveerster weg. Ik sommeerde een andere medewerkster af te rekenen. Even later nam ik een heerlijk broodje bij LaPlace, met vlotte en vriendelijjke bediening in op een terras in het winkelcentrum.

Aangekomen bij de kermis, bleek toegangsregistratie verplicht. Er was een ingewikkelde methode met qr-code en eigen telefoon, maar het kon ook door snel een ouderwets briefje in te vullen. Dat deed ik, waarna ik het kermisterrein op kon. Zo een tachtig attracties en eettentjes stonden er, het was een gezellige drukte. Bij de grijparmen pinde ik wat kleingeld, wat ik achterliet bij dezelfde attractie. Helaas bleef het daarbij, ik had geen geluk deze keer. Bij de andere attracties beperkte ik me tot mensen kijken, de mooiste attractie van iedere kermis. Met name de attracties waarbij mensen op allerlei wijzen door elkaar geschud worden leveren altijd hilarische gezichtsuitdrukkingen op. Bij één van de eettentjes nam ik nog een drankje, genietend van de zon en de kermisgeluiden. Het is heerlijk dat het weer kan, genieten van lachende mensen op een gezellige kermis. Hopelijk volgen er deze zomer nog velen, en vinden we dat volgend jaar weer heel gewoon.

De laatste halte

IJsselstein - 30 juni 2021 - Vanavond is de laatste avond dat getippeld wordt aan de Europalaan in Utrecht. De zone moet wijken voor een nieuwbouwwijk. Na vijfendertig jaar komt een einde aan wat ooit een goede opvang was.

De tippelzone is in de jaren '80 bedacht door de Utrechtse jeugd- en zedenpolitie. Daar werd gezien dat prostituees steeds jonger werden, mishandeld werden door klanten en opgejaagd door de politie. Een aangifte van een prostituee werd zelden serieus genomen, wat de situatie verergerde. Vanuit de jeugd- en zedenpolitie werd daarom het idee gelancerd een gedoogzone te creëren waar tippelen was toegestaan en hulpverlening aanwezig was voor de veelal verslaafde dames. Zo geschiedde. Aanvankelijk werd er ruimte gecreëerd op het Moreelsepark, maar al snel ontstond de baan op de Europalaan. In een bus konden de dames op adem komen, op een rustige plek konden de zaken gedaan worden en de politie kwam als het nodig was om de dames te beschermen. De bedrijven op het bedrijventerrein waren er al snel blij mee. Geen inbreker bedacht nog om 's avonds in dat drukke gebied zijn slag te slaan, ook in dat opzicht nam de sociale veiligheid toe. Het initiatief kreeg dus al snel navolging in andere steden. Inmiddels zijn we vijfendertig jaar verder en is Utrecht één van de laatste gemeenten waar de tippelzone sluit. Wat destijds als sociaal veilig werd gezien, wordt tegenwoordig door de politiek als sociaal onwenselijke overlast beleefd.

De jaren '80 was een periode waarin anders tegen sexualiteit werd aangekeken dan nu. Bovenstukjes van bikini's waren overbodige attributen en op mijn middelbare school waren alle soorten relaties heel normaal. We keken niet echt op van een relatie tussen een docent en leerling. Hoewel prostitutie pas door de paarse kabinetten in de jaren '90 formeel gelegaliseerd zou worden, was prostitutie ook een normaal onderdeel van het Nederlandse leven. In die cultuur was het uitermate gewenst om ook de onderkant van de samenleving een veilige haven te bieden om zich te prostitueren. Ook in de jaren '90 werd er nog zo over gedacht. Ik kwam te werken bij een bedrijf aan de Europalaan. De portier vermaakte zich kostelijk met camera's die op de afwerkplekken gericht konden worden, wij hadden een normaal contact met passerende dames. Standaard flauwe grap was "hé buurman" roepen naar langs rijdende heren, dat gaf altijd een hilarische schrikreactie. De laatste jaren is de blik op prostitutie veranderd. Velen zien het weer als onwenselijke bedrijfstak, ook politici van progressievere partijen spreken zich weer uit tegen prostitutie. Hoewel straatprostitutie me voor niemand een aanlokkelijk perspectief lijkt, is het wel de vraag of met de huidige tijdgeest sociaal het beste gebeurt. De zones verdwijnen, de prostitutie zelf zal dat niet doen. Het zal zich verplaatsen naar illegale en/of onzichtbare locaties, waar dames en bezoekers enkel elkaar de veiligheid kunnen geven. Heeft één van de twee andere plannen, is de veiligheid ver te zoeken. Daar lijkt de huidige politiek weinig boodschap aan te hebben. Ongetwijfeld zullen de nieuwbouwplannen op de Europalaan goed zijn om allerlei andere problemen in de stad op te lossen, maar de echte onderkant van de samenleving zal met weemoed terug denken aan de goede bedoelingen van de jaren '80.

Zomer in Zeeland

IJsselstein - 28 juni 2021 - Gewoonlijk verblijf ik de weekenden in Noord Limburg, afgelopen weekend was ik in Zeeland. Het was leuk de Zeeuwse kust met karakterastieke dorpjes weer eens te beleven.

Zaterdagmorgen was ik in Goes, gelegen op Zuid Beveland. Ik weet niet of het de gewone sfeer of de verdwenen mondkapjesplicht was, maar de stad lachte me toe. Er was markt, in de winkels was het gezellig druk en de koffie op het terras smaakte me uitstekend. Na de winkels gezien te hebben, was ik later die dag in andere dorpen. Op Noord Beveland was ik eerst in Wissenkerke, een rustig dorpje op het midden van het eiland. Eén van de weinig voorzieningen in het centrum was een hotel-café-restaurant, waar toast met mosselen een prima Zeeuwse lunch bleek te zijn. Later die middag was ik in Kortgene, een toeristisch dorp aan de nordzijde van het Veerse meer. Het was toeristischer, bleek uit de aanwezigheid van jachthavens en campings. 's Avonds was ik in Wolphaertsdijk, een klein dorp op Zuid Beveland. De lokale vishandel fungeerde tevens als café-restaurant. Het was er uitermate gezellig, de kabeljauw smaakte uitstekend. De vislucht bij binnenkomst leek niet direct aangenaam voor een café-restaurant, maar aan de achterzijde met bar en tafels was daar niks van te merken.

Overnachten deed ik bij hotel Smits in Wemeldinge, ten westen van Goes, aan de Oosterschelde. Het is een rustig dorp en ik kon er prima slapen, hoewel ik het hotel zelf niet zou aanbevelen. Het ontbijt kon echt beter en de receptie was ook niet op orde. Zo wilde men bij vertrek nog een overnachting die ik vooraf betaald had afrekenen, waarna de receptionist verbaasd keek toen ik zei geen moeite te doen print screens van de betaling te mailen. Wel een aanrader was Gasterij Schoudee, naast camping Linda in Wemeldinge. De ontvangst was hartelijk en gastvrij, de kaart bood zowel alledaagse als verrassende drank die prima smaakte. Zondag ben ik terug gereden via de andere eilanden. Mijn eerste tussenstop was bij Fritureluur, bij het strand op Schouwen Duiveland. De tweede was in Ouddorp, een toeristisch dorp op het Zuid Hollandse Goeree Overflakkee. Vooral op Schouwen Duiveland was het druk met toeristen, waaronder veel Duitsers. Het is ook het meest toeristische eiland, met plaatsen als Zierikzee, Burgh-Haamstede en Renesse. In Ouddorp was het niet heel druk, de winkels waren ook niet geopend. Wel was het zonnig, gezellig op de terrassen en mooi in de duinen. Aan zee was het eb, dus er was heel veel strand. Het was een mooie afsluiting van een een weekend Zeeuwse eilanden.

Rokjesdag in Amersfoort

IJsselstein - 20 juni 2021 - Wijlen Martin Bril kon er prachtig over schrijven en bedacht het fenomeen rokjesdag. Op middelbare school Het Element in Amersfoort vinden ze dat knap ingewikkeld. Simpelweg genieten van het moois de zomer te bieden heeft, wordt daar niet gewaardeerd.

Met het oplopen van de temperatuur neemt gewoonlijk de hoeveelheid kleding af. Erg comfortabel is het immers niet om met dertig graden warm gekleed rond te lopen. Het lerarencorps van midelbare school Het Elemenent vindt dat maar lastig, de directeur schreef een brief aan de ouders: 'Dit houdt in: géén blote buiken en alleen broeken of rokjes met een lengte waarbij er geen ongepaste opmerkingen over gemaakt kunnen worden’. Het maakte mij nieuwsgierig naar deze school en op de website kwam ik de volgende tekst tegen, als één van de vijf pijlers van de school: 'We respecteren elkaar: We spreken elkaar niet aan op uiterlijk of seksuele voorkeur. We zijn aardig voor elkaar. Kortom, we accepteren elkaar zoals iedereen is en wil zijn.' Hoe dit te rijmen valt met de oproep uitsluitend zeer bedekkende kleding te dragen, is mij een raadsel. Kledingkeuze is immers een deel van dat uiterlijk, van wie we zijn en sterker nog, van wie we willen zijn.

Het lijkt misschien onschuldig, een school die kledingvoorschriften stelt. Na affaires in geloofsgemeenschappen en bewegingen als Metoo, lijkt het mij echter uitermate kwalijk dat een school op deze wijze de leerlingen wil opvoeden. Het gaat hier duidelijk niet om leerlingen die bloot rondlopen, het gaat om zichtbare navels, schouders en benen. Daar zouden leraren ongemakkelijk van worden en de directeur maakt de meisjes die het dragen in een brief verantwoordelijk voor ongepaste opmerkingen. Een 's zomers stukje meer bloot kan zeker mooi zijn, ook van een tiener. Het kan zelfs verleidelijk zijn, maar nooit ongemakkelijk of provocerend. Dat ligt dan toch echt aan de docent(e). Des te kwalijker is dat leerlingen in de pubertijd moeten leren omgaan met verleidingen. De hele wereld staat bol van verleidingen. Een flirt is het leuke gevolg, die het leven aangenaam maakt. Intimidatie of veroordeling is het tegengestelde, het kwalijke gevolg. De lijn daartussen kan filterdun zijn en het is juist aan middelbare scholen om pubers daarmee om te leren gaan, zodat zij als volwassenen begrijpen dat een naveltrui, korte rok of spaghettiband geen uitnodigingen voor intimidatie zijn. Genieten met de ogen mag, maar daar hoort het bij te blijven. Een flirt kan op het goede moment, een ongepaste opmerking nooit. Dát zijn de boodschappen die leerlingen moeten leren. Zolang scholen de leerlingen echter leren dat 's zomerse kleding aanleiding is voor ongepaste opmerkingen, zal rokjesdag nooit meer het feest worden zoals wijlen Martin Bril zo prachtig beschreef.

Open!

IJsselstein - 13 juni 2021 - Het heeft lang geduurd, maar het is zo ver. De horeca is week (grotendeels) open. Het is weer genieten.

Afgelopen weekend heb ik een mooie terrassentocht gedaan. Vrijdagmorgen begon deze bij Aard in Gennep, met koffie en vlaai: "De vlaai is van bakker Aarts. We helpen elkaar hier, alles is lokaal." Ik vond het een mooie duurzame start, en het smaakte prima. De lunch deed ik bij Plein 1, een restaurant wat vorig jaar is geopend in Plasmolen. Ik zat achter op het terras, bestelde een lunchplank vis. Naast me kwam de hond van de zaak liggen. Op wat snurken na, was het een rustig beest. Later die middag was ik in Nijmegen, bij Panaché in de Molenstraat. Vrijwel nergens is het leuker mensen kijken dan daar, waar het winkelend publiek de stsd in komt. De ice tea deed het goed met het warme weer. Gemene deler tussen al deze terrassen was dat het er heerlijk relaxed was. Het mooie weer hielp mee, maar dat deed de vriendelijke, ontspannen bediening zonder de stess van coronamaatregelen ook.

Zaterdagmiddag liep ik langs het terras van De Geuldert, waar een bekende zat. We praten wat bij over het afgelopen jaar en filosofeerden wat over de zomervakantie, zoals dat hoort bij een spontane ontmoeting in de horeca. Die avond had ik het diner gereserveerd bij restaurant De Diepen, aan de Duitse grens bij Milsbeek. Het is een familierestaurant met traditionele kaart. Ik had een gebraden halve haan, met patat en salade. Wel was het het eerste terras waar enige coronamaatregelen zichtbaar waren. De gewoonlijk vrolijk lachende serveersters liepen er met mondkapje: "Dat moet van de baas." Bijzonder was wel dat de baas er zelf zonder tussendoor liep. Het eten smaakte er zeker niet minder om en het was heerlijk vertoeven op het terras, maar de nasmaak was toch anders dan vrijdag. De latere zaterdagavond was voor een originaal café, bruin van interieur, De Malle Jan in Plasmolen, buurman van Plein 1. Hier was alles weer relaxed en ontspannen, tegenwoordig ook wel het oude normaal genoemd. Druk was het ook, vooral met late eters. Eén van de gasten had de dame achter de bar lange tijd niet gezien en kwam even een pratje maken. Daar had de bardame duidelijk weinig tijd voor, wat ze non verbaal overduidelijk communiceerde. Deze boodschap kwam niet aan, het verhaal moest verteld worden. Uiteindelijk draaide de bardame zich richting andere kant van de bar, dat maakte de boodschap wel duidelijk. Mensen, ze maken de horeca, het is weer genieten.

Zomertijd

IJsselstein - 29 maart 2021 - Afgelopen weekend is de zomertijd weer ingegaan. Tot eind oktober staat de klok een uur later. Het is een restant van de oliecrisis, zoals bij veel voortdurende crisismaatregelen met minder nut dan neveneffect.

De zomertijd werd voor het eerst ingevoerd tijdens de oorlogen. In de Eerste Wereldoorlog voerde de Duitsers de zomertijd in, om deze na de Eerste Wereldoorlog weer af te schaffen. Gedurende de Tweede Oorlog gebeurde hetzelfde. Omdat Nederland in die tijd Duits gebied was en dus ook de Duitse tijd moest aanhouden, was dat toen ook in Nederland. In 1945 werd de zomertijd weer afgeschaft, zowel in Nederland als in Duitsland. Dat veranderde gedurende de oliecrisis in de jaren '70. In 1974 voerden Spanje en Abanië de zomertijd in, de jaren daarna volgden andere Europese landen. In Nederland kwam de zomertijd weer terug in 1977. Sindsdien is deze niet meer weggeweest, alleen de periode is verlengd. De eerste jaren eindigde deze eind september. Sinds 1996 eindigt de zomertijd eind oktober. Dat betekent dat Nederland van eind maart tot eind oktober anderhalf uur voorloopt op de biologische klok. Als gevolg van de tijdzone, is dat in wintertijd een half uur.

Het argument voor de zomertijd is energiebesparing. In oorlogstijd wilde de Duitsers kolen besparen, in de oliecrisis ging het uiteraard om olie (en gas). De gedachte is dat als het 's avonds een uur langer licht is, de lampen een uur minder branden. Dat bespaart dan energie. In de winter heeft dat geen enkele zin, want dan zou dat uur er 's morgens bij komen. Het hele verhaal is gebaseerd op aannames. Het is nooit bewezen en in praktijk is de energiebesparing nihil. Wel zijn er andere effecten. Er zijn twijfels of er een nadelig effect is op de verkeersveiligheid. Door de wisseling van tijd, zitten mensen slaperiger achter het stuur. Dat zou meer ongelukken opleveren, hoewel het causale verband hierin ook nooit bewezen is. Een ander effect is het effect op gezondheid. Voorstanders van de zomertijd pleiten dat meer avondlicht meer sportactiviteiten oplevert, maar meer serieuze twijfel is er over het bioritme van mensen. Twee keer per jaar van tijd wisselen, verstoort ook twee keer per jaar slaapritme. Dit leidt tot diverse gezondheidsklachten. In 2019 heeft het RIVM hier een metastudie naar gedaan en op basis van zestig wetenschappelijke studies kan de conclusie getrokken worden dat de tijdwisseling leidt tot nadelige gezondheidseffecten. Voor het Europees Parlement was het nadelige effect op gezondheid reden in maart 2019 een wetsvoorstel aan te nemen om de zomertijd af te schaffen. In het wetsvoorstel stond dat dit jaar voor het laatst de klok een uur verzet zou worden. De Europese Raad moet dit nu regelen, maar is er nog niet aan begonnen. Het kan daarom niet anders dat er uitstel komt, zoals vaker met goede ideeën die ambtelijke molens door moeten. Ik ben benieuwd wanneer het wordt. Na één dag ben ik het alweer zat een uur eerder op te staan, van mij mag dat de laatste keer geweest zijn.

Nooit meer een verjaardagsfeest?

IJsselstein - 2 maart 2021 - Afgelopen weekend vierde Corona zijn eerste verjaardag in Nederland. Dat betekent ook dat Nederland een jaar lang te maken heeft met coronabeleid. Feestelijk is anders.

De eerste weken was nog niet geheel duidelijk wat de impact van het coronavirus ging zijn. Beelden uit China waren bekend, verhalen uit Italië ook, maar slechts weinigen konden zich er wat bij voorstellen. Voorzichtig gingen we afstand houden, onwennig stopten we met het schudden van handen. Ondertussen vierden we vrolijk carnaval, in de polonaise door de kroeg. Zelf liep ik de Zandvoort Light Walk, met een leuke afdronk in een gezellig café. Half maart werd duidelijk dat het toch wat serieuzer genomen moest worden dan een leuke carnavalsact. De premier hield een toespraak, de horeca ging verplicht dicht, winkels sloten zelf en de ziekenhuizen stroomden vol. De eerste golf was daar. Gelukkig werden minder mensen ziek dan verwacht op basis van aantallen in China den Italíë, maar het waren toch nog forse aantallen patiënten. In die tijd ontstond ook het coronabeleid. In de paniek en met de beste beoelongen werd een wirwar van regels opgesteld waar na enkele weken helemaal niemand meer wat van begreep. Gedurende de maand mei kwam hier langzaam meer logica in, om in juni verreweg de meeste regels los te laten. Alleen afstand houden bleef erin. Handen schudden deed alleen nog een enkele waaghals, die gewoonte was snel verdwenen.

In de zomer kozen veel mensen er voor vakantie te vieren in Nederland. Maatregelen waren divers in vele landen, wat vakanties in het buitenland onzeker en vaak ook onaangenaam maakte. Een minderheid koos er voor om toch op vakantie te gaan, aangevoerd door coronaminister Hugo de Jonge die een paar weekjes naar Frankrijk vertrok. Later zei OMT voorzitter Jaap van Dissel dat de vakanties in het buitenland waarschijnlijk het begin van de tweede golf hebben veroorzaakt. Of dat echt zo is, valt gezien de tussenliggende periode te betwijfelen. Wel zal iedereen begrijpen dat virussen door Europa heen slepen de virusbestrijding niet helpt. Achteraf is dan ook de vraag waarom er niet meer ingezet is op beperking van reizen. Dat is achteraf natuurlijk een hele makkelijke vraag, maar deskundigen in gremia als het OMT zijn er nou juist om dat soort ontwikkelingen vooraf te signaleren en agenderen.

Verder waren beleidsmakers in de zomer druk met ontwikkeling van de conrona-app. Zo een app had bij eerdere pandemieën in Azië geholpen en zou ook hier het virus kunnen bestijden. Bij ontwikkeling van de app waren er discussies over de veiligheid van data, daarna is de app nooit echt een succes geworden. De app wordt redelijk gebruikt, maar veel te weinig om echt een goede signalering van besmettingen te kunnen geven.

Na de zomer barstte de dscussie los over mondkapjes. Deskundigen in Nederland waren het eens dat deze geen bijdrage gaan leveren aan virusbestrijding. De reden is dat goed werkende mondkapjes schaarse produkten zijn die beschikbaar moeten blijven voor de zorg. Het was al moeilijk genoeg voldoende beschikbaar te hebben in allen ziekenhuizen, laat staan in verpleeg- en verozrgingshuizen. De mondkapjes die verkrijgbaar zijn bij drogist, supermarkt en internetshop zijn meestal niet gecerificiceerd en van onvoldoende kwaliteit. Virussen gaan er doorheen, bacteriën vinden het heerlijke nesten. Ondanks dat deze in omliggende landen volop gebruikt werden, leveren deze dus enkel schijnveiligheid op. Desalniettemin wilde een meerderheid in de Tweede Kamer, beïnvloed door lobbyclubs als het RedTeam, dat ook in Nederland mondkapjes verplicht werken. In oktober kwam er een zogenaamd dwingend advies, wat per december een verplichting werd. Tegelijkertijd werden vliegtuigen vol Nederland in gelaten, zolang er maar mondkapjes gedragen werden. Ook op middelbare scholen werd het mondkapje als ei van Columbus gezien en werden deze verplicht gesteld in gangen. Verder zaten de klassen lekker vol, hier en dar met een raam open. Als snel nam het aantal besmettingen toe. Wederom werd de horeca gesloten, ditmaal zonder merkbaar effect. De tweede golf was daar. Hoewel aanzienlijk minder dan in maart en april, lagen er weer aardig wat mensen in het ziekenhuis.

In de afloop van de tweede golf ontstond een vreemde tegenstelling. Het aantal ziekenhuisopnames nam weer langzaam af, het aantal besmettingen ook. Weliswaar was het geen heel stabiel beeld, maar een afname was het. Het beleid deed echter het tegengestelde. Er ontstond onrust over mutaties van het virus. In het streven naar steeds minder besmettingen, werden de maatregelen in Nederland meer en meer. Niet alleen horecagelegenheden moesten dicht, ook niet essentieële winkels moesten de deuren sluiten. Contactberoepen werden niet meer toegestaan. Het werd verboden meer dan één persoon per dag op bezoek te krijgen. Als klap op de vuurpijl kwam er een avondklok bij. Deze werd vanaf de eerste avond onmiddelijk streng gehandhaafd, met forse aantallen boetes. Hiermee was voor veel mensen een grens overschreden. De nevenschade, zoals sociale uitsluitijng, psychische problemen en andere ziektes, nemen immers navenant toe met het strenger worden van de maatregelen. Protesten kwamen, rellen braken uit. De eerste weken was er in diverse steden behoorlijke schade. Inmiddels is het bijna traditie dat mensen op zondag komen protesteren op het Museumplein, om daarna verdreven te worden door de Mobiele Eenheid. Komende week komen er daarom weer enkele versoepelingen van maatregelen. Zo kunnen de meeste mensen met contactberoepen weer aan de slag en is iets van winkelen op afspraak mogelijk. Enig verband met cijfers is niet zichtbaar. Het aantal ziekenhuisopnames is redelijk stabiel en het aantal besmettingen wisselend. Het lijkt geen reden voor de extreem strenge maatregelen, maar normaliter ook geen reden voor een grote beleidswijzging. Logica, en daarmee draagvlak, neemt daardoor meer en meer af.

Dé oplossing voor deze situatie moet vaccinatie zijn. Eind december kwam het eerste vaccin beschikbaaar, inmiddels zijn er meer. Enkele landen, waaronder Groot Brittannië en Israël, waren snel in staat te vaccineren. Daar zijn nu ook afnames van aantal ziekhuisopnames te zien dus het lijkt inderdaad de oplossing voor deze crisis. In Nederland kwam het vaccineren langzaam op gang en was er veel discussie over de volgorde van vaccineren. Inmiddels is zijn de mensen die werkzaam zijn in de coronazorg gevaccineerd en langzaam worden ouderen ingeënt. De alleroudsten van Nederland zijn aan de beurt geweest, nu volgen de net iets minder ouderen. Dat is althans de verwachting, het beleid wisselt nog steeds per dag. Discussie ontstaat ook over ethische dilemma's. Moeten gevaccineerden meer vrijheid krijgen dan niet gevacineerden? Krijgen mensen zonder vaccinatie een reisbeperking? Kan vaccinatie uberhaupt verplicht gesteld worden? Politieke patijen denken er verschillend over. Zoals in het gehele coronabeleid, gaan ook over dit onderwerp scheidslijnen soms dwars door partijen heen. Uiteindelijk zal het een compromis tussen volksgezondheid en zelfbeschikking moeten worden.

Een misschien minder belangrijke, maar tegelijkertijd wel trieste rode draad in de gehele crisis is het gedrag van het smaldeel van het CDA in het kabinet. Hugo de Jonge ging van de zomer naar Frankrijk. Dat was binnen de regels, maar en goed voorbeeld is anders. Enkele weken terug werd hij in een gesloten winkel gefotografeerd zonder mondkapje, waarmee hij zijn eigen regel overtrad. Hetzelfde deed Wopke Hoekstra. Deze postte een campagnefoto op Twitter, schaatsend in het Thialf stadion. Sporten is gezond en het CDA maakte het mogelijk, was de boodschap. Het pijnlijke was dat het kabinet op dat moment in al zijn wijsheid besloten had binnen sporten te verbieden. Het meest bizar was Ferd Grapperhaus, waar we de term "grapperhausje" aan over gehouden hebben. Na in de fase met een onduidelijke wirwar van regels mensen die zich niet aan coronaregels houden aso's te noemen, ging hij trouwen. Op zijn bruiloftsfeest waren coronaregels een onbelangrijke bijzaak die er niet toe deden, waarbij hij zelf het voorbeeld gaf door na het ja-woord zijn kersverse schoonmoeder nog even te knuffelen. Het heeft allemaal vrijwel geen impact op het verloop van de pandemie, maar de geloofwaardigheid van het kabinet wordt er ook zeker niet beter van.

Hoe verder? Dat is de grote vraag. De huidige lockdown met strenge maatregelen heeft zijn langste tijd gehad, daarvoor neemt draagvlak te veel af. Vaccinatie van ieder geval ouderen gaat de druk op de zorg wegnemen, dan is de crisis feitelijk voorbij. Een punt zal dan wel zijn dat er dan nog besmettingen zijn. Deze zullen nog verder afnemen als ook jongeren gevaccineerd zijn, maar waarschijnlijk nooit meer helemaal verdwijnen. Daar zullen we mee moeten leren leven. In een overgangsperiode zal dat nog kunnen met basismaatregelen als afstand houden, zeker in binnenruimtes. Dat is vervelend in theaters en sportzalen, maar verder goed leefbaar. Op lange termijn zal ook het culturele leven weer los barsten en zal enig risico geaccepteerd moeten worden. Dat is echter niet de actuele vraag. Dat is hoe we van de huidige lockdown, parallel aan het vaccinatieprogramma, binnen aanvaardbare termijn weer tot een leefbare samenleving komen. Twee aspecten spelen daarin mee. Naast het inhoudelijke aspect, is dat de wijze waarop maatregelen tot stand komen. Momenteel worden deze besloten door een aantal ministers en fractievoorzitters uit de Tweede Kamer, geadviseerd door een OMT met medici. Dit leidt tot volledige focus op corona. Zoals in het laboratorium letterlijk gebeurt, wordt de problematiek ook figuurlijk door een microscoop bekeken. Dat betekent ongetwijfeld dat er goed zicht is op de effecten van corona, maar het nadeel van een micsoscoop is dat niks buiten het zicht van de microscoop gezien wordt. Sociale, maatschappelijke en economische gevolgen worden daardoor vrijwel niet meegenomen in de aanpak. Met de duur van deze crisis, nemen die gevolgen echter meer en meer toe. De roep om een breder samengesteld OMT, met naast medici ook agogen, wordt daarom luider en luider. Een volgend kabinet zal hier ongetwijfeld gehoor aan geven.

De inhoudelijke kant zijn waarschijnlijk zeventien miljoen meningen over. In mijn optiek zijn basismaatregelen het meest essentieel, zoals afstand houden, handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog. Eigenlijk is iedereen het daar wel over eens, een enkele extremist daar gelaten. Deze zullen we voorlopig dus moeten behouden. Dit vraagt wat van inrichting van horecagelegenheden, winkels en werkplekken, maar is zeker haalbaar. Gebeurt dat goed, neemt de economische nevenschade enorm af. Net zo essentieel is beperking van grote groepen in kleine ruimtes. In de loop van het jaar is duidelijk geworden dat ventilatie essentieel is, dus zo veel mogelijk buiten doen is verstandig. Voor onderwijs zal het betekenen dat het voorlopig wel deels online zal blijven. Zolang dat niet voltijd is, zal het zeker te doen zijn. Tegelijkertijd betekent het dat terrassen en evenementen buiten weer tot de mogelijkheden behoren, al dan niet binnen bepaalde kaders. Minder leuk, maar minstens zo verstandig, lijkt inperking van internationale reizen. Daarmee is het vorig jaar zomer mis gegaan, maar gesloten grenzen en/of quarantaine voor inkomende reizigers zijn de gemene deler van landen die corona zonder vaccinatie hebben weggewerkt. Maategelen als beperking van bezoek, de mondkapjesplicht en een avondklok leiden deels tot schijnveiligheid met averechts effect, misschien enigszins tot bewustwording, maar hebben toch voornamelijk een symbolische waarde. In theorie beperken deze maatregelen contacten, waardoor ieder risico op overdracht voorkomen wordt. De kans op minder dan anderhalve meter afstand is immers nul als mensen elkaar helemaal niet ontmoeten. In praktijk is de vraag in hoeverre werkelijk contacten voorkomen worden, en op anderhalve meter wordt je net zo min besmet als op anderhalve kilometer. Het zijn echter juist deze maatregelen die leiden tot sociale problematiek. Een glimlach, een onverwacht bezoek, een avondwandeling: het kan allemaal niet zoveel kwaad, maar het is het kleine geluk wat mensen keihard nodig hebben. Hier slaat de balans in mijn optiek dan ook totaal de verkeerde kant op. Hopelijk kunnen we snel weer genieten van dat kleine geluk in het leven, om vervolgens middels vaccinatie langzaam richting echte uitgang van deze crisis te gaan.

Sneeuwpret

IJsselstein - 14 februari 2021 - Echt winter is het niet vaak meer in Nederland, maar afgelopen week was het er dan toch. Met 's nachts veertien graden vorst en een flink pak sneeuw, was het een weekend vol sneeuwpret.

Exact een week geleden vielen de eerste sneeuwvlokken en het waren er gelijk flink veel. Zaterdagavond zag de wereld er nog gekleurd uit, zondagmorgen was het een witte vlakte met een fors pak sneeuw. Wegen waren slecht te berijden, wat ook nog doorwerkte op maandag. Openbaar vervoer viel uit, mensen konden hun werk niet bereiken. Dinsdag waren wegen en sporen weer begaanbaar en namen de problemen af. Sneeuw kwam er weinig meer bij, graden vorst des te meer. De elfstedenkoorts kwam alweer op. Dat was wat overdreven, maar wel ontstonden mooie schaatsbanen. Sloten, vaarten, singels, grachten en meren veranderden in mooie ijsvloeren die vanaf vrijdag voldoende stevig waren om de ijzers onder te binden. Dat gebeurde dan ook massaal. Nederland trok er gezond op uit, de koude buitenlucht in. Zaterdag was de mooiste dag, met heerlijke zonneschijn, prachtige sneeuwlandschappen en mooie ijsvloeren. Vandaag zet de dooi in, wat schaatsen op de grote meren alweer riskant maakt. Op kleinere plassen, sloten en grachten is het nog wel heerlijk schaatsen, met wederom heerlijke zonneschijn.

Ik besloot zaterdag de schaatsen te laten, maar de snowboots aan te trekken voor een mooie wandeling. Mijn eerste etappe was de Jansberg. Het daar ontspringende beekje was deels nog stromend, deels bevroren. Prachtig was het uitzicht op de besneeuwde bomen en velden in de omgeving. Het wandelen over de smalle paden was af en toe uitkijken, maar samen met de andere wandelaars zeker wel te doen. Beneden aan de Jansberg werd geschaatst op de lokale vijver, wat de nodige gezelligheid opleverde. Even verderop in het dorp voorzag de lokale horeca in poffertjes, warme chocomel, erwtensoep en soortgelijke winterkost. De logica bij de poffertjeskraam van De Pannekoekenbakker was er één van deze tijd: "Het bankje links is van de VVV. Deze is gesloten, dus daar mag u zitten. De bankjes rechts zijn van ons. Als daar iemand zit terwijl een BOA passeert, moeten we dicht." Staand bij de kraam was wel zo gezellig, dus het maakte niet uit. Ik liep verder langs de Mookerplas. Deze met de Maas verbonden zandafgraving was deels bevroren, deels open. Langs de kant was goed zichtbaar dat het waterpijl weer daalt, er was een strook zand zichtbaar tussen sneeuw en ijs. Komisch waren de palmbomen, welke bij de strandtent in de sneeuw stonden. Prachtig was het zicht op ijs en water, met daarbij de besneeuwde bomen en op de achtergrond de besneeuwde bergen. Na hiervan genoten te hebben, zakte de zon en ging ik weer huiswaarts. De warme chocomel smaakte me goed, ondertussen nagenietend van een mooie dag winterweer.

De weg naar niet, of wel

IJsselstein - 9 februari 2021 - "It giet niet oan", zei de voorzitter van vereniging De Friese Elf Steden vandaag. Gisteren kwam dezelfde boodschap over de Nijmeegse Vierdaagse. Duidelijk is de beslissing zeker, begrijpelijk minder.

De vierdaagse is ruim een eeuw geleden begonnen als militaire oefening en in de afgelopen eeuw uitgegroeid tot een internationaal evenement met een kleine vijftigduizend wandelaars vanuit de gehele wereld. Er lopen nog altijd militaire peletons mee, maar het overgrote deel van de wandelaars betreft tegenwoordig burgers. Sinds 1925 is Nijmegen de vaste start- en finishlokatie, wat de stad allure en naamsbekendheid geeft. Het is niet alleen de vierdaagse wandeltocht die het evenement maakt, ook de bijbehorende vierdaagsefeesten en de feesten rondom de doortochten in omliggende dorpen maken het evenement tot wat het is. Een klein aantal keren is de vierdaagse niet doorgegaan. In de Tweede Wereldoorlog kon er niet gewandeld worden, in 2006 werd de vierdaagse na één dag gestaakt. De reden was dat de eerste dag wandelaars waren overleden aan de gevolgen van het wandelen in de destijds zinderende hitte. Vorig jaar ging de vierdaagse niet door i.v.m. corona, het vereiste afstand houden kon niet gerealiseerd worden. Afgelopen week maakte de organisatie bekend dat ook komend jaar om die reden de vierdaagse niet doorgaat. Het zou wederom niet mogelijk zijn om afstand te houden, terwijl de verwachting van de organisatie is dat dit nog steeds nodig is: "We zouden dan best nog al die wandelaars veilig en wel over het parcours kunnen laten lopen. Maar de Vierdaagse trekt natuurlijk massa’s mensen. In Elst, Wijchen, Groesbeek en op de Via Gladiola kilometers lang mensen op afstand houden, dat kan eenvoudig niet. Om geen valse hoop te wekken zeggen we nu al duidelijk: dan houdt het gewoon op."

Op het besuit komt veel kritiek. In De Gelderlander noemt hoogleraar Klinische Psychologie Jan Derksen van de Radboud Universiteit de beslissing van de Vierdaagse zeer onverstandig: "Je ontneemt mensen een stip aan de horizon. Dit besluit is veel te rigide en te vroeg genomen. Het hoort bij het leven om je aan te passen aan omstandigheden. De Vierdaagse heeft dat jarenlang niet hoeven te doen, maar nu wordt enige vorm van creativiteit en flexibiliteit gevraagd. In plaats daarvan kiest de organisatie ervoor om de hakken in het zand te steken. Waarom niet toch een Vierdaagse in aangepaste vorm? We zijn druk bezig met vaccineren, dus de kans dat we in de zomer weer veel meer kunnen is groot." De organisatie van de aanverwante vierdaagsefeesten voert een ander beleid. De organisatie zegt daarover het volgende bij Omroep Gelderland: "Wij denken, ook met wat we nu weten, dat we echt met een scenario kunnen komen. Maar we zijn nu bezig met een schaalbaar model, een soort menukaart met kleine activiteiten." Er zijn drie scenario's in de maak. Het eerste is voluit feesten in de stad, als vanouds. Het tweede scenario is een kleiner feest op afstand, met verspreid kleinere optredens in een groter gebied. Dat is het meest waarschijnlijke scenario, het schaalbare model. Het doemscenario is online feesten, maar dat is nog altijd beter dan helemaal niets. De definitieve keuze voor het scenario wordt gemaakt in mei, als er zicht is op de ontwikkeling van het virus en de bijbehorende maatregelen, Deze aanpak gaat uit van wat wel kan, i.p.v. nu al voor te sorteren op wat mogelijk niet kan. Het geeft in ieder geval hoop op een mooi feest, laten we hopen dat het ook zonder wandelaars lukt er een mooi feest van te maken.

Als The Golden Earring...

IJsselstein - 8 februari 2021 - Als The Golden Earring op het podium staat, staat er zestig jaar Nederlandse rockhistorie. Afgelopen week werd bekend dat de ziekte ALS van George Kooijmans een einde heeft gebracht aan deze rockhistorie.

In 1961 richtte de Haagse buurjongens George Kooijmans en Rinus Gerritsen een bandje op, na enige tijd kreeg het de naam Golden Earrings. In de jaren zestig werden enkele hits gescoord en wisselde de band een aantal keer van samenstelling. Eind jaren '60 verandert de sound van de band. Het wordt meer rock, de naam wordt Golden Earring. Zanger Barry Hay past er perfect bij en komt in 1967 de band versterken. In 1970 haakte drummer Cesar Zuiderwijk aan en daarna zijn deze vier mannen altijd bij elkaar gebleven. De grote hit van de jaren '70 was Radar Love, een wereldwijde nummer één hit welke uitgegroeid tot een klassieker. Touren door o.a. Amerika volgden. Na deze touren nam het succes af en begin jaren '80 overwoog de band te stoppen. George Kooijmans had al een nummer geschreven om solo uit te brengen, Twilight Zone. De band besloot het toch te proberen en de tweede jeugd van de band was een feit, weer had de band een internationale hit te pakken. Later in de jaren '80 en '90 werden albums met wisseldende succesen opgenomen, waarbij in de jaren '90 de band succes had met akoestische nummers en de ballad Going to the run. Ondertussen werd de live reputatie sterker en sterker. In 1986 besloot de band live te spelen op het Scheveningse strand, wat 185.000 bezoekers naar het strand trok. Vanaf de jaren '90 maakte de band ook furore in de theaters. Kenmerkend voor de concerten zijn de drumsolo's van drummer Cesar Zuiderwijk, zonder twijfel de beste drummer die Nederland rijk is. De afgelopen twintig jaar hebben de leden verschillende soloprojecten gedaan, maar is de band altijd blijven optreden. Geen zaal zo groot en geen festival zo populair, of The Golden Earring heeft er succes gehad. Op 16 november 2019 stond de band nog voor een vol Ahoy. Het was het laatste optreden voor de coronacrisis. Het was geen afscheidsconcert, het is het nu wel geworden.

The Golden Earring is ouder dan ik, ik ken de wereld niet zonder de muziek van The Golden Earring. In mijn eerste auto had ik een cassettebandje van The Golden Earring. Eindeloos heb ik deze gedraaid, op weg van en naar festivals waar The Golden Earring nooit stond. Die podia waren destijds te klein voor deze band. De eerste keer dat ik de band live zag, was in De Vereeniging in Nijmegen. Kotsmisselijk was ik ik die middag in het Mercure hotel, vlakbij De Vereeniging. Ik besloot toch te gaan, bij de eerste klanken verdween mijn misselijkheid als sneeuw voor de zon. Alsof de muziek een genezende werking had, maakte ik één van van mijn beste concerten ooit mee. Natuurlijk maakte de drumsolo van Cesar Zuiderwijk een verpletterende indruk, maar ook ontdekte ik dat de muziek live nog beter was dan op het cassettebandje van mijn herinneringen. Enkele jaren later zag ik ze nogmaals op Appelpop, in een overvolle tent. Het was een totaal andere sfeer, met een concert wat wederom ijzersterk was. Wat mij betreft was het niet mijn laatste concert geweest. Helaas beëindigt de verschrikkelijke, ongeneeslijke spierziekte ALS de carrière van George Kooijmans en daarmee ook van The Golden Earring. Het verhaal van zestig jaar Nederlandse rockhistorie zet een punt, gelukkig blijft de muziek onsterfelijk.

Hoog water

IJsselstein - 31 januari 2021 - Terwijl vrijwel heel Nederland het water figuurlijk aan de lippen staat, neemt ook letterlijk het waterpeil in de grote rivieren toe. Ik zag het vandaag in Nijmegen.

Het Nederlandse rivierenlandschap vind ik misschien wel het mooiste ter wereld. Opgegroeid aan de overs van De Lek, met roeiboot en surfplank, heeft de liefde voor de grote rivieren me nooit meer verlaten. Het meest machtig vind ik De Waal, breder en daarmee imposanter dan alle andere rivieren. Natuurlijk kunnen de rivieren ellende brengen, zoals bij de grote oversptromingen in 1995. Het is natuurgeweld waar op dat moment geen mens tegen bestand is. De strijd tegen het water levert echter ook prachtige plaatjes op. Dijken zijn er in heel Nederland. Bij Nijmegen is er voor gekozen een nevengeul te graven, waardoor het water meer ruimte krijgt. Tegenover de oude binnenstad zijn nu twee versies van De Waal, de oorspronkelijke en De Spiegelwaal. De laatste is feitelijk een kanaal. Het water snijdt daarmee een bocht af. Het is ontwikkeld tot een recreatief gebied waar mensen op trappen langs het water kunnen zitten, in het water kunnen kanoën en natuurlijk langs het water kunnen wandelen. Op dagen als vandaag voorkomt het dat de Waalkade aan de overzijde overstroomt, op dagen met nog hoger water voorkomt het samen met deuren langs de kade dat het water de stad instroomt.

Wandelen langs die Waal was vandaag coronavermaak nummer één, waar ook ik aan meegedaan heb. Het was een gezellige drukte op de paden langs Waal en Spiegelwaal, waarbij we allen genoten van het mooie winterweer. Ik had de auto geparkeerd in een garage nabij de Waalbrug, om na een heerlijke warme chocomel van restaurant 't Hoogstraatje de oversteek te wagen. Vanaf de brug was het uitzicht op het hoge water schitterend. De kade liep niet over, alleen enkele lage delen stonden onder water. Aan de kruinen van de bomen was wel goed te zien hoe hoog het water stond. Na de Waalbrug nam ik de volgende brug, de Spiegelwaal over. Na aan de ovezijde van het uitzicht op mensen en water genoten te hebben, liep ik verder om de eerstvolgende brug over de Spiegelwaal weer terug te nemen. Wat vroeger land langs De Waal was, is nu een eiland. Vanaf het eiland kon ik de fietsbrug weer nemen richting stad, de Waal over. Vanaf daar heb ik de Waal gelaten, om door de toch nog gezellig drukke binnenstad terug te lopen richting auto. Twee uurtjes genieten van één van de mooiste punten van het Nederlands rivierenlandschap zat erop, heerlijk ontspannend in het mooie winterweer.

Nederland uit balans

IJsselstein - 29 januari 2021 - De eerste maand van 2021 is bijna voorbij. Veelbelovend was het niet.

Waar we vorig jaar vol goede moed aan het jaar begonnen, eindigde het redelijk dramatisch. De hoop van eenieder zal zijn dat het dit jaar andersom is. Veelbelovend was januari echter niet. De coronacijfers lopen weliswaar langzaam terug, de prognoses en daarmee de maatregelen doen dat zeker niet. Er wordt gevreesd voor een derde golf, wat leidt tot maatregel op maatregel. Scholen, winkels en horeca zijn dicht, er zijn beperkingen in het aantal bezoekers en last but not least is er vanaf negen uur 's avonds een avondklok ingevoerd. Hoewel laatstgenoemde in de winter in praktijk het minst grote probleem is, roept deze vanwege de vrijheidsbeperking wel de meeste weerstand op. De eerste avond kenmerkte zich door massale en zeer stringente handhaving, de dag en avonden erna door rellen in veel steden en dorpen in Nederland. Ondertussen zien we overal reclame dat vaccinatie de uitweg is, maar wil het niet vlotten met vaccineren. Enkele kleine, zeer kritische beroepsgroepen zijn gevaccineerd, evenals de eerste negentig plussers. Terwijl in andere landen massaal ouderen en kwetsbaren gevaccineerd worden, lukt dat in Nederland nog steeds niet.

De discussie blijft wat al die maatregelen voor effect hebben. Er zijn enkele basisregels waarvan iedereen ziet en begrijpt dat deze zinnig en nog steeds nodig zijn. Deze staan ook eigenlijk nergens meer ter discussie. Het gaat dan om afstand houden, handen wassen en voorkomen van grote groepen mensen in kleine, slecht geventileerde ruimtes. In landen waar maatregelen hebben geleid tot vrijwel verdwijnen van Corona, is beperking van internationale reizen de gemene deler. Meer en meer landen beginnen daarom nu beperkingen op te leggen, ook in Nederland komen langzaam meer beperkingen van internationale (vlieg)reizen. Hoe internationaler de samenleving, hoe complexer dit uiteraard is. De weerstand zit in de vertaling van effectieve maatregelen naar opgelegde maatregelen. Afstand houden in een volle schoolklas lukt niet. Tot eind 2020 waren scholen toch open, nu zijn deze allemaal gesloten. Het zijn dit soort uitersten die discussie oproepen. De horeca kan ruimte bieden aan ontspanning op afstand, maar bij sluiting van de horeca is daar helemaal geen besmetting mogelijk. Er wordt gekozen voor het laatste, waarbij het de vraag is of de besmetting van mensen bij elkaar thuis per saldo meer of minder is dan deze in de horeca zou zijn. Bij een avondklok is iedereen op tijd thuis, dus in theorie kan men dan niemand elders besmetten. Of dit echt zo is, is natuurlijk de vraag. Mensen kunnen immers ook een uurtje eerder bij elkaar op bezoek. Dan gaat het nog niet over een plicht op het dragen van niet medische mondkapjes in publieke ruimtes. Deze maatregel sluit aan op geen enkele basisregel. Zo zijn er eindeloos veel discussies mogelijk, waarbij het uiteindelijk gaat om balans. Het is de balans tussen voorkomen van besmettingen en ziekenhuisopnames, tegenover maatschappelijke impact op economie en psychisch welbevinden. Momenteel is de focus volledig op preventieve maatregelen, uit angst voor een derde golf. Focus is echter het tegengestelde van balans. Het is die focus die maakt wat Nederland nu is, een land uit balans. Hopelijk komt deze snel weer terug.

Het nieuwe jaar tegemoet

IJsselstein - 3 januari 2021 - Het is 3 janauri, het eerste weekend van 2021 zit er weer op. Ik had weer een rustig weekend.

Zaterdag was ik weer eens naar de Nijmeegse binnenstad. De parkeergarage was vrijwel leeg, een unicum voor een zaterdagmiddag. In de stad zelf was het nog redelijk gevuld. Zoals altijd op zaterdag was er markt, welke nu deels doorging. Wagens en kramen met etenswaren stonden er, evenals een wagen met dierbenodigdheden en een kraam die voor drogisterij moest doorgaan. Er lagen vooral desinfectiemiddelen en mondkapjes, voor beiden zag ik weinig belangstelling. Horecagelegenheden deden massaal aan afhalen, wat ik ook deed. Bij de snackbar in de Lange Hezelstraat liet ik me een patatje smaken, even verderop bij Bagels en Beans een warme chocomel. Het bankje bij de bushalte fungeerde voor mij als terras. Even later liep ik het Kronenburg Park door. Bij de kinderboerderij stond een bordje "niet voeren", exact daar kwam een vriendelijke oude vrouw de hertjes voeren. Ze werd herkend. Toen ze aan kwam lopen, liepen de hertjes haar kant al op.

Vandaag zocht ik het dichterbij, met een wandeling om de Mookerplas. Gelukkig is deze niet meer afgesloten, het is er heerlijk wandelen. Een bootje met visspullen kwam aan varen, de vangst zal binnen geweest zijn. Strandtent Dushi was gesloten, restaurant De Loopplank bij de haven was open voor afhalen. Druk was het er niet. Meer mensen waren op het plein in Plasmolen. Plein 1 en De Malle Jan waren ook open voor afhalen. Na vorige week een warme chocomel bij Plein 1 gehaald te hebben, haalde ik nu de tweede warme chocomel van het weekend bij De Malle Jan. Ik sprak de eigenaar, hij klonk realistisch: "Dit doen we om bezig te zijn, anders is het zo stil. Het zal wel maart worden voor we weer open kunnen. We hebben geen klagen, afgelopen zomer was het buitengewoon druk. We zaten iedere avond vol, terwijl dat normaal alleen in het weekend is. Hopelijk hebben we dat volgend jaar weer, dan komt het zeker goed." Ik zegde toe weer een drankje te komen doen als het kan en liep verder, het nieuwe jaar tegemoet.

Gelukkig Nieuwjaar

IJsselstein - 1 januari 2021 - Een datum is ook maar een getal, toch geeft een nieuw jaar hoop. Na het wereldwijd ronduit ellendige 2020 is deze dag er één van hoop en verlangen. Gelukkig nieuwjaar!

Voor komend jaar staat er veel op het programma. Mijn goede voornemen is de horeca goed sponsoren, hopelijk is dat weer mogelijk vanaf 19 januari a.s. Ongetwijfeld verandert de Nederlandse wereld dan niet ineens, zeker niet met de rijkelijke late daadwerkelijke start van het vaccinatieprogramma op 18 januari. Het zou wel billijk zijn nu in ieder geval de horeca de kans te geven. Gepland staat al een vakantie naar Frankrijk aan het eind van de zomer, deze is verschoven van vorig jaar. Het is te hopen dat dit jaar wel massaal en probleemloos vakantie gevierd kan worden. Ook verheug ik me weer op theater. Na maandenlang niet meer achter de bar gestaan te hebben, lijkt het me heerlijk weer een stel uitverkochte zalen te hebben in Pantalone. Voorlopig staat er nog weinig gepland, het zou mooi zijn als er vanaf september weer een vol seizoen komt. Professioneel zal de eerste maanden nog wel in het teken staan van beschermingsmiddelen, maar staat er ook een organisatiewijziging voor de deur. Eerste kwartaal willen we duidelijk hebben hoe de afdeling georganiseerd gaat worden in de komende jaren. Het is verandering waar ik wel weer aan toe ben, met mooie kansen voor nog betere ziekenhuislogistiek.

Ook in groter verband staat ons voldoende te wachten. Eén van de grote vragen is hoe het Groot Brittannië zal vergaan, na het verlaten van de Europese Unie. Voor Nederland zou het leuk zijn als toeristen de boot nog weten te vinden, ondanks dat sommige groeperingen in Amsterdam daar anders over denken. Nog wat verder overzee maakt Donald Trump komende maand plaats voor Joe Biden. Op het wereldtoneel zal dat zeker verschil maken. Op 19 maart a.s. zijn er verkiezingen in Nederland. Ik verwacht maximale verplintering, de afgelopen jaren hebben niet bijgedragen aan eenheid. Nooit hebben zo veel partijen meegedaan als komend jaar, waarschijnlijk komen er heel veel kleine partijen in het parlement. Hoe zich dat gaat vertalen naar coalitievorming, wordt de vraag na 19 maart. Hopelijk gaat het toch nog lukken een kabinet te vormen met visie, wat zich uit in effectieve daadkracht op korte termijn en vooruitstrevend verschil op lange termijn. Eén van de grote vragen is ook of het daarmee mogelijk gaat worden komende zomer weer festivals en evenementen te organiseren. Mij lijkt het heerlijk om weer eens een georganiseerde wandeltocht te lopen en eind juli weer ongegeneerd te feesten op de Nijmeegse Vierdaagsefeesten. Nog een paar maanden, zan zullen we weten hoe realistisch dat verlangen is.